Kinderwens - aflevering 6: Non-binair ouderschap

Wie denkt aan een ouder, denkt vaak intuïtief aan een mama en/of een papa. We zijn intussen weliswaar vertrouwd met een breed palet aan gezinsvormen, van eenouder- over holebi- tot samengesteld gezin, en toch … Non-binaire personen, die zich niet thuis voelen binnen de genderidentiteit van man of vrouw, vinden vaak moeilijker de weg naar en in het gezinsplaatje.

Ouderschap is voor non-binaire personen nochtans een even belangrijke keuze als voor iedereen, maar wel een minder vanzelfsprekende. De wereld lijkt nog niet gebouwd voor non-binaire ouders. Dat maakt de keuze voor kinderen uitdagend op praktisch, juridisch, psychologisch én sociaal vlak. Bovendien ontbreekt vaak de mogelijkheid om ervaringen en verhalen te delen met gelijkgestemden.

In deze aflevering brengen we enkele non-binaire personen uit verschillende fases van het ouderschapstraject samen. Je hoort:

• Alex: non-binair, ouder van een zoontje én bedenker van deze aflevering
• Jenna: de eerste Vlaamse trans vrouw die pleegouder werd, pleegouder van een zoontje
• Katrin: non-binair, en ouder van twee tieners.
• Bo Fagardo kadert de verhalen van ervaringsdeskundigen vanuit haar achtergrond als seksuoloog en therapeute.
• Host Elien D'hooge is radio- en podcastmaakster

Dit is een podcast van De Maakbare Mens en çavaria.

Hoorde je in de podcast woorden die je niet (her)kende? Neem dan een kijkje in de woordenlijst van çavaria.

Vragen? Je kan terecht bij Lumi. Je vindt er ook een info- en luisterlijn.

--

Met dank aan: Alex, Jenna, Katrin voor het delen van hun verhaal, Bo Fagardo voor haar expertise en Elien D'hooge voor de presentatie en de techniek.

Muziek: Brendon Moeller -  Soaring - Epidemic Sound |  Andrewkn' - Parallel Universe - Freesound.org

--

Een leven met of zonder kinderen, het is een wereld van verschil.

In deze podcastreeks hebben we het over kinderwens, en het soms uitdagende parcours dat nodig is om die te vervullen.

--

Je vindt ons op Instagram, Facebook en X.

Meer weten over De Maakbare Mens? Bezoek onze website www.demaakbaremens.be.

Vragen naar aanleiding van deze aflevering? Mail ons op info@demaakbaremens.org.

--

Support the show

Transcript

Introductie
Elien
Welkom bij De Maakbare Mens podcast over kinderwens. Deze podcastreeks gaat over het parcours dat mensen afleggen om hun kinderwens waar te maken. Vaak onbekend, maar wel heel intensief. Ik ben Elien D'hooghe en in deze aflevering praat ik met drie non-binaire ouders.

Ouderschap is voor non-binaire personen een even belangrijke keuze als voor iedereen, maar wel een minder vanzelfsprekende. De wereld lijkt nog niet gebouwd voor non-binaire ouders en dat maakt de keuze voor kinderen een uitdagend traject op praktisch, juridisch, sociaal en psychologisch vlak, en terugvallen op de ervaring van andere non-binaire personen is om verschillende redenen niet vanzelfsprekend. In deze aflevering brengen we enkele non-binaire personen uit verschillende fases van het ouderschapstraject samen voor een inkijkje in hun leefwereld.

Elien
Bij mij in de podcaststudio zitten Alex, Jenna, Katrin en Bo. Ik wil jullie allemaal eens vragen om jullie zelf eens voor te stellen. Alex, we gaan met jou beginnen.

Alex
Hallo, ik ben Alex, 36 jaar. Mijn voornaamwoorden zijn die en hun en diens. Samen met mijn vriendin heb ik een kindje van veertien maanden en ik noem mezelf non-binair in die zin dat ik geen affiniteit heb met man-zijn en of vrouw-zijn.

Elien
Oké, Jenna?

Jenna
Hey hey. Mijn naam is Jenna, ik ben 34 jaar. Ik ben trans vrouw, maar ik gebruik ook non-binaire voornaamwoorden, omdat heel veel vrouwelijkheid wordt verwacht van trans personen. Ik ben niet altijd even femme ofzo. Ik ben ook een beetje een masc. Ik zie mezelf eerder als een stoere vrouw. Ik heb een pleegkindje die nu  intussen net een jaar geworden is.

Elien
Oké, haha, dat is voorlopig wat we allemaal moeten weten van jou. Dank je. Katrin?

Katrin
Ik ben Katrin, ik ben 43 jaar en mijn voornaamwoorden zijn ook die/hun. Ik woon samen en ik heb twee kinderen, twee dochters, in co-ouderschap, want ik ben gescheiden van hun mama. Dus we hebben een week-week-regeling. Ik ben ook non-binair. Ik voel mij geen man, geen vrouw. Ik voel mijn vooral gewoon, ja, Katrin.

Elien
Oké, dat waren de drie non-binaire ouders hier. We hebben ook een expert bij ons. Bo?

Bo
Hallo iedereen, mijn naam is Bo, ik ben 31 jaar. Ik ben werkzaam als seksuologe, maar ik heb ook wel een affiniteit met ouderschap. Omdat ik tot een jaar geleden bij het Kenniscentrum Gezinswetenschappen van de Hogeschool Odisee onderzoekster was. Dus dat ouderschap en dan ook in deze trend non-binair en ouderschap gecombineerd. Ja, daar heb ik wel een affiniteit bij. Maar ik kom vandaag eigenlijk gewoon om een beetje achtergrondinformatie, duiding en nuance te leggen bij de verhalen van onze, ja, onze ervaringsdeskundige ouders hier aan tafel. En dat voornamelijk vanuit onderzoek en mijn praktijkervaring.

Elien
Oké, dank je wel! Heel erg fijn dat je erbij bent.

Elien
We gaan starten van, ja, hoe kom je tot die beslissing om ouder te worden? Waar staan jullie in dat traject naar dat ouderschap? Alex, we gaan bij jou beginnen.

Alex
We hebben het er heel snel in onze relatie over gehad. Zijn kinderen uitgesloten of niet? En dan, als het was uitgesloten bij mij, had mijn vriendin gezegd: ja, dan stopt ook hier onze relatie, ook al was zij er nog niet 100% uit dat ze mama wou worden.

En door, ja, gewoon doorheen de tijd hadden wij alle twee zoiets van: oké, wij willen wel, wij willen daar wel aan starten. Ik heb zelf heel veel twijfels gehad omdat ik inderdaad non-binair ben en dat dan niet als een normale ouder wordt gezien in de maatschappij.

Maar wij zijn dus, ja een dikke twee jaar geleden gestart in een fertiliteitstraject in Brussel en daar is dan veertien maanden geleden ons kindje uitgekomen. En wij zijn nog altijd supergelukkig met die beslissing en wij hopen ook ooit een tweede kindje te kunnen verwelkomen.

Elien
Ja Jenna, herken jij dat? Wat Alex hier allemaal zegt?

Jenna
Goh, bij mij, mijn ouderschap zit heel sterk ook verweven met mijn identiteit. Ik heb altijd kinderen gewild, dus toen ik zestien was, wou ik eigenlijk zwanger zijn. Niet iets dat iedere 16-jarige jongen wil zijn. En het moederschap heeft heel sterk te maken met mijn eigen vrouwelijkheid. Maar ik ben voor de nieuwe transwetgeving in transitie gegaan waardoor ik eigenlijk gesteriliseerd ben. Waardoor ik dus die droom moest opgeven.

En ik heb echt op dat moment die beslissing moeten nemen van: oké, die droom zal nooit lukken. Maar er is veel veranderd de afgelopen jaren en veel mogelijkheden. En ik ben heel blij dat ik nu via pleegzorg toch een ouderrol kan hebben, want zo zie ik het ook wel. Maar het heeft heel sterk, het betekent heel veel voor mij. Ook als trans vrouw eigenlijk om ook echt wel moeder te kunnen zijn en ouder te kunnen zijn.

Elien
Hoe was dat voor jou, Katrin? Voor jou is het dan toch al efkes geleden, want jouw kinderen zijn al wat ouder.

Katrin
Ja, mijn kinderen zijn al zestien en twaalf dus dat is al even geleden, dat traject. Nu, ik denk, vandaag de dag staan mensen er ook veel harder bij stil, bij de keuze hé, van wil ik een kind of niet? Wil ik een leven met meer reizen en meer tijd voor mezelf. Ja, zestien jaar geleden, ik weet niet. Ik ben altijd heel zot geweest van kinderen en ik zie heel graag kinderen. Ik ben nog altijd graag bezig met kinderen, dus ik heb minder bewust de keuze gemaakt, denk ik, dan mensen soms vandaag doen. Dus dat was meer vanzelfsprekend. Ik wou dat en dat kon en dat was eigenlijk ja. Dus wij deden dat.

Elien
Ja Jenna, je hebt het net over pleegzorg gehad. Da's nog een ja, een iets ander traject, dan hoe het dan bij jou is gegaan. Dat is een breed begrip natuurlijk. Maar kan je zo eens zeggen van welke vormen van pleegzorg bestaan er en hoe zie jij jouw verhaal daarin?

Jenna
Ja. Je hebt permanente pleegzorg waar het kindje eigenlijk altijd bij jou is, of dat je eigenlijk de hoofdmoot pakt. En eigenlijk ook gewoon tijdelijke pleegzorg, waarbij je enkel het kindje hebt in het weekend of in de vakanties, waar je ondersteunend bent dus je hebt die ondersteunde pleegzorg. En dan heb je eigenlijk een pleegzorg die perspectief zoekt.

Bij perspectief zoekend, heb je ook twee varianten: één waarbij er heel veel onzekerheid is. De bedoeling is dat het kindje teruggaat naar de ouders, want bij pleegzorg is er altijd nog contact met de biologische ouders. Er is eventueel nog het doel dat het kindje nog terug wordt geplaatst. En de andere is eigenlijk dat het vrijwel zeker is eigenlijk van: oké, dat kind blijft wel hier. De vaste plaats is bij de pleegouders en de biologische ouders en de biologische familie komt op bezoek.

Ik zit in die perspectief zoekende situatie, dus het is nog de bedoeling dat het kindje eventueel nog teruggeplaatst wordt. Dus uiteindelijk een soort van situatie dat er heel veel onzekerheid is waarbij je eigenlijk niet langer dan een half jaar eigenlijk vooruit kunt kijken en je ook niet weet hoe lang dat die bij jou blijft of niet. En dat heeft zijn uitdagingen natuurlijk.

Elien
Ik denk dat je toch heel sterk in je schoenen moet staan.

Jenna
Ik denk dat ik ik vooral ook in pleegzorg ben ingestapt. Wat ik daarnet ook al zei van, ik denk dat mijn leven incompleet zou geweest zijn moest ik niet die ouderrol hebben kunnen gespeeld in mijn leven. En eigenlijk wist ik dat wel, en dat was een gigantisch gemis. Ik weet dat ik niet. Ja, ik ben niet de ouder, maar ik doe een soort van co-ouderschap met andere mensen.

Maar ik zie het ook meer als zo van, voor mij is mijn pleegkindje ook gewoon een geschenk. Dat ik het kan doen. Er is een periode in mijn leven dat ik letterlijk heb beslist van of gedacht van: kinderen zullen nooit voor mij lukken, want ik kan biologisch geen kinderen meer krijgen en dat is een geschenk. Dus deze vorm werkt wel, maar je moet het wel anders bekijken dan dat het je eigen biologisch kind is ,natuurlijk.

Elien
Ja, Jenna, bij jou is dus heel erg duidelijk. Ik wil die ouderrol op mij nemen, maar ik denk dat er heel veel mensen zijn die toch daar een heel lange, heel veel twijfels aan vooraf gaan. Bij Alex was dat misschien wel een klein beetje zo. Bo, kan jij daar misschien een beetje meer duiding over geven. Hoe kom je dan tot die beslissing om dan effectief ouder te worden?

Bo
Jawel, het is zo'n beetje zoals ik hier ook al wel hoor. Soms kan dat iets zijn zoals Katrin ook aangaf van, ik wou gewoon kinderen. Dus ik maakte die sprong. En dat is dus vaak niet altijd zo een heel weloverwogen beslissing, maar gewoon echt dat voelen, die gut feeling zal ik maar zeggen. En ook vaak zit daar ergens ook nog het zoekende in van, doe ik dit alleen, of heb ik een partner en doen we dit samen?

En ja, dat maakt dan ook wel dat er een verschil kan zijn. Of je kiest voor samen ouder te worden of alleenstaand ouder te worden. Natuurlijk, ook externe factoren zoals uw financiële mogelijkheden, uw huishouden, werk, uw wereldbeeld tegenwoordig ook wel, gaat ook wel bepalen dat mensen al dan niet kiezen om een kind te wensen voor zichzelf of voor hun partner.

En zoals Katrin ook aangaf is dat verlangen, die kinderwens en zelf ook die verwachting van, ik wil ouder worden, en wensouder worden in eerste instantie, want dat kind is er niet op één, twee, drie. Zeker niet in de verschillende verhalen van pleegzorg ook niet. Dat is niet dat ge u daarvoor inschrijft bij wijze van spreken en de volgende dag staat dat aan de deur.

Dus je zijt eigenlijk heel lang wensouder in het begin, dus dat start al alvorens dat je start aan dat ouderschap. Dat is ook wel iets waar dat dat al begint in te groeien hè, die weg naar het ouderschap zelf. En daarjuist ook zo, dat wereldbeeld. Je hebt allemaal een visie hoe dat je kinderen wilt opvoeden.

En die intentie tot opvoeden dat je hebt, speelt natuurlijk ook een rol in uw beslissingsproces. Maar dan hebben we natuurlijk ook, en ik vind het heel tof dat Jenna dat hier ook aan tafel durft zeggen, vooraleer dat de transgenderwet veranderd werd, was sterilisatie een verplichting. Biologisch is dat ook niet voor iedereen mogelijk.

Die optie om biologisch ouder te worden is niet altijd gegeven omwille van die sterilisatie- en fertiliteitsproblemen. Dus dat kan ook wel zijn dat mensen vanuit die achtergrond, of als er erfelijke ziektes zijn binnen families, daarvoor kiezen van is het de mogelijkheid om aan kinderen te beginnen denken en aan ouderschap te beginnen denken?

Dat zijn echt wel zo de punten waar ouders algemeen een beetje niet altijd in één rechte lijn dat pad doorlopen. Maar dat zijn wel bepaalde aspecten die, ja, spelen in die weg naar ouderschap en die keuzes daarin.

Maar er komen ook nog wel extra facetten bij die hun weg naar ouderschap ook soms kunnen bemoeilijken of barrières kunnen opwerpen. En dan denk ik bijvoorbeeld aan die keuze van biologisch ouderschap, dat gerelateerd is aan uw eigen genderidentiteit.

Dan moet daar een beslissing gaan worden van: hoe gaan we dit invullen? Ben ik dan degene die de dragende partner zal worden of hoe? Wat gaat dat van mij vragen, hormonaal? En heb ik daar die mentale ruimte voor of is dat de andere partner, indien die aanwezig is, die dan die rol kan opnemen? En wat ook heel vaak het geval is dat die keuze wordt, naar ouderschap, die wordt ergens gemaakt voor of na een transitie. Die genderidentiteit is zoiets bepalend, dat het soms ook daarop een effect kan hebben van, ik ga moeten stoppen met uw hormoontherapie wanneer je bijvoorbeeld zelf de dragende biologische ouder wilt worden van een kind. En dat heeft dan ook wel zeker impact op bijvoorbeeld genderdysforie.

Elien
Ja, het is uiteraard een weg met heel wat uitdagingen. Zeker in de vormen waarin jullie dat dan zijn aangegaan. Katrin, bij jou bijvoorbeeld, zijn daar, ja, specifieke uitdagingen die bij jou aan bod zijn geweest. Gevoeligheden die naar boven zijn gekomen?

Katrin
Ja, absoluut. In eerste instantie, mijn ex-vrouw was zeven jaar ouder. De afspraak was: jij bevalt eerst en daarna beval ik. Ik denk dat dat bij veel lesbische stellen er ook zo aan toe gaat, die afspraak. Zij had het eerste kind, ons Lou was geboren. Een tijdje later was het mijne toer. Ik kan zeggen, in die tijd. Ja, ik heb sinds mijn kindertijd geworsteld met mijn genderidentiteit. Alleen was er totaal geen representatie en heeft het eigenlijk tot acht jaar geleden geduurd eer dat ik mijn puzzel eigenlijk kon leggen. Dat ik wist van oké, waar ik al zo heel mijn leven tegenaan loop en waar ik mee worstel: dat heet gewoon non-binair. Sindsdien heb ik mijzelf beter leren kennen.

Maar ik wist niet dat ik non-binair was, ik wist dat dat dan verwacht werd. Zoals Bo ook aangeeft, ouders die pushen van: dat zou toch leuk zijn? Biologisch eentje van mij dan, voor mijn ouders dan. Ik botste daar enorm op een identiteitscrisis. Dat was voor mij het toppunt van vrouwelijkheid, zwanger zijn.

Ik ben daar door een zeer zware periode gegaan. Dat heeft wel even een tijdje geduurd. Ik kon niet zeggen van: ik ben non-binair. Ik had die taal niet. Ik heb dat omschreven als: ik voel mij niet vrouwelijk genoeg om zwanger te zijn. De mensen rondom mij begrepen dat ook niet, want ik kan dat dan biologisch wel en ik wil dat dan niet. Er was weinig begrip voor, omdat, ja dat is ook niet veel hè. Alleen maar zeggen van, ja, ik voel mij niet vrouwelijk genoeg voel om een kind te dragen. Maar wij willen twee kinderen en mijn ex wou ook niet meer zwanger zijn dus dat was een groot probleem. Vandaar ook dat er vier jaar tussen de kinderen zit, omdat dat even toch een struikelblok was. Dat zat zo hoog.

Achteraf gezien, nu weet ik, dat was voor mij een enorme genderdysforie, heeft dat opgewekt. Dat weet ik nu, maar dat wist ik toen niet. Wat niet wil zeggen dat elke non-binair persoon genderdysforie krijgt van het idee van zwanger te zijn. Ik denk dat er ook non-binaire personen kunnen zijn die zwanger kunnen zijn, maar voor mij was dat een zware confrontatie. Maar ik kon dat dus toen niet plaatsen. Dat is pas achteraf gekomen.

Ook in de maatschappij, ik blijf ook botsen tegen mensen die vragen: ‘wie is de echte moeder?’. Dat is zo’n vraag, zeer herkenbaar, ook voor veel lesbische stellen. Dat is heel belangrijk voor de mensen. Ja, wie is de echte moeder? Mijn kinderen reageren er ondertussen zelf ook op. Ik probeer ze dan ook wat te educeren en te zeggen: vraag dan wie is er bevallen of wie is de biologische moeder. Want de echte moeder, ja, dat zet zo'n beetje als een tweederangs persoon in dat ouderschap weg, wat minderwaardig. Ook elke keer gaan ze ervan uit dat ik mijn kinderen heb gemaakt met een man. Dat is ook zoiets, haha. Ze kennen mijn context, ze weten met wie ik samenwoon. Maar elke keer is het zo: ah ja, is het met een man? Ja, nee, ik was hiervoor ook al met een vrouw. Dat blijft ook terugkomen, die stereotiepe vooroordelen. Ze gaan ervan uit dat iedereen hetero is. Dat is de standaard.

Elien
Ja, Alex, is dat voor jou ook herkenbaar?

Alex
Ja zeker. Het gedeelte over een zwangerschap kan ik wel heel goed plaatsen. Nu, die vraag werd bij mij niet gesteld op het moment dat we aan een kinderwens begonnen. Maar ik zat al in een transitietraject waardoor dat daar bij de psycholoog ook al wel over gepraat werd, natuurlijk. En dat die psycholoog heel duidelijk wou aftoetsen bij mijn vriendin van: ja wat als het bij u niet lukt? En ja, bij Alex dan ook niet meer, want als er medische stappen worden ondernomen gaat dat ook gewoon niet meer. Ja, wat dan? En dan is dat ook wel heel goed doorgesproken, natuurlijk. En dat was ook wel even een confronterend moment, want ik besefte ook wel heel goed van ja, ook al lukt het niet via die weg, dan denk ik dat ik zelfs nog rapper naar andere manieren zou zoeken dan dat ik zwanger zou worden.

En ja, zo het verwachten van de grootouders, die dan toch wel echt, dat is zoiets dat ik bij het verhaal van Bo wel herkende van ja, mijn ouders zijn echt  heel snel begonnen met aan te geven van ja op uw leeftijd dan waart gij al zo oud hè? Ik ben de oudste thuis, dus dan was de boodschap ook wel heel duidelijk.

Wat ik zelf ook nog wel heel confronterend vond, is op het moment dat we dan effectief, dat mijn vriendin zwanger was en we gaan naar het gemeentehuis en we gaan daar dan de papieren in orde maken om te zorgen dat bij aangifte van de geboorte van ons kindje dat ik alleen naar het stadhuis kan gaan. En ja, dan staat daar op dat papier ‘meemoeder’. De enige twee opties zijn meemoeder of vader. Geen een van de twee past bij mij.

Ik ga ervan uit dat ik niet de enige ben, dat daar zo problemen mee heeft. Dat hangt ook volledig af van die gendermarker op uw identiteitskaart. Dus ik kan zelfs niet kiezen tussen meemoeder of -vader. Nee, op mijn identiteitskaart staat een V, dus ik ben meemoeder. Dat is in mijn verhaal al – ik vond dat heel confronterend. Het blijkt dan ook nog eens dat op de geboorteakte dat daar ook altijd een moeder moet opstaan. Dat er dus ook geen twee vaders mogelijk zijn op een geboorteakte. Dus, ja, ik vind dat zelf wel jammer.

Dan nog een derde puntje waar ik zelf ook wel heel hard bij stilgestaan heb: ik weet al heel lang dat ik die wens had om ouder te worden of om een kind groot te brengen. Dat was ook altijd heel duidelijk, maar niet alleen. Maar ik heb dan uiteindelijk wel een partner gevonden die dat ook zag zitten. Het is allemaal wel goed gekomen, maar ik weet wel dat ik daar dat ik daar echt niet alleen aan wou beginnen en de laatste veertien maanden hebben mij dat alleen maar verder duidelijk gemaakt, dat ik dat niet alleen had aangekund.

Elien
Ja, en dan zie je Jenna daar zo lachen, want jij doet het wel hè. Jij doet het wel helemaal alleen.

Jenna
Ik doe het inderdaad helemaal alleen. Ja, relatie voor trans vrouwen. Ik val op mannen hoofdzakelijk dus met een cis heteroman samen zijn voor een trans vrouw is. Dat is eigenlijk taboe. Dat is praktisch onmogelijk. Eigenlijk, in mijn ervaring zijn 99,99% van de mannen daar niet toe in staat, om maar niet te zeggen alle mannen.

Ik zat wel in een heel andere context, omdat ik zelf niet zwanger kon zijn. Ik ben heel lang wensouder geweest. Wat Bo ook zei, want soms duurt dat ook wel langer. En mijn ervaring is ook wel dat je daar ook niet in wordt herkend. Als trans vrouw heb je op een bepaald niveau nog wel male privilige. Mensen houden nog ergens in hun achterhoofd nog altijd zo van: ah ja, het automatisme dat komt met iedere vrouw heeft een drang om een kind te hebben, dat wordt bij u niet geassocieerd. Terwijl dat in mij wel heel sterk aanwezig was. Wat ik daarnet ook zei, één van de duidelijkste tekenen voor mij was dat ik vrouw was en dat ik als vrouw door het leven wou gaan.

Dat was wel heel pijnlijk dat dat zo niet werd erkend. Zeker ook als mijn schoonzus en mijn collega’s zwanger werden. Allee ik leef mee en ik zie dan mee. Iedereen kijkt een beetje raar van: hoe weet jij nou hoe dat zit? En dan denk ik: ja maar, I also feel it.

Het is heel frappant dat inderdaad, want Katrin zei het ook, een baby, een kind wordt als het ultieme vrouwelijke gezien. Hoe sterk dat dat ook met die genderidentiteit gekoppeld is. Want nu ik een baby heb en als ik over straat loop met mijn kindje, ben ik automatisch vrouw. Ik word amper nog misgendered. Ik ben automatisch vrouw. Punt. Want baby met persoon is moeder en kind.

Maar ik krijg ook wel heel bizarre blikken. Het is ook voor pleegzorg, ik ben een van de allereerste. Ik heb toch geen weet, en pleegzorg heeft ook geen weet, van een trans persoon die pleegzorg doet. Dus het is ook een beetje een experiment, ook voor pleegzorg zelf.

Ik heb een aanvraag ingediend twee jaar geleden en het heeft twee jaar geduurd. Ook omdat zij ook niet helemaal zeker over waren en heel veel gesprekken gevoerd over hoe gaan we dat in passen, hoe gaan we dat bespreken? Hoe zit dat met die ouders? En ik heb er wel een goede ervaring mee en heel veel begrip gehad, maar dat was ook wel even zoeken van hoe dat ze dat eigenlijk gingen doen.

Alex
Toen ik uitkwam voor mijn non-binariteit, dan gingen mensen er ineens niet meer van uit dat ik kinderen wou. Dat was ook wel. Dus zo een beetje het omgekeerde van bij Jenna dan, zo echt: ah, maar dan wil je geen kinderen. En ik dacht: ja, maar dat staat er nu echt wel helemaal los van.

Jenna
Ja, ik heb dezelfde ervaring met mijn transitie. Dat inderdaad ook iedereen zo was: ik word niet verwacht om te trouwen. Ik word niet verwacht om een gezin te willen. Ik heb mijn transitie gedaan en queer. Dus ik heb niet de gesprekken aan de kersttafel of ik heb geen ouders die een kind van mij verwachten. Die zijn zelfs verwonderd dat ik die wens heb.


Elien
Ja, bij jou misschien ook nog, Jenna. Je zegt, ik ben waarschijnlijk de eerste trans vrouw. Ja, dat is toch een serieus traject en daar moeten toch heel veel obstakels zijn geweest en pijnpunten of is dat een weg die dan tot dat verbazends toe toch redelijk, ja, smooth is gegaan.

Jenna
Ik denk dat het heel sterk te maken heeft met de ingesteldheid van de begeleiders en van de mensen zelf. Ik ben zelf van Gent en Gent is een heel progressieve stad. Dus hoe werkt pleegzorg ook, misschien moet ik dat ook even schetsen. Je wordt eigenlijk gescreend door gezinsbegeleiders en je hebt dan kindbegeleiders die die kinderen dan screenen. Die twee dossiers worden dan samen gelegd en als ze matchen, dan heb je een plaatsing. Dan is er een begeleider die die plaatsing eigenlijk begeleidt. Dus je hebt uw gezinsbegeleider die bij u thuis komt, die nagaat ja hebt je inderdaad een inkomen? Heb je uw netwerk? Wie staat er rond u? Hoe ga jij dat doen? Heb jij de juiste waarden en normen? Weet jij genoeg over opvoeding? Ga je ook les gaan volgen? Dat gaat het ook vooral heel sterk over trauma, van pleegkindjes hebben een rugzak sowieso, anders zou er geen pleegzorg nodig zijn.

In pleegzorg is het bijvoorbeeld ook heel belangrijk dat je een gemeenschappelijke wereld vormt met die ouders. Er mag eigenlijk geen conflict ontstaan tussen jou en die ouders. Want dat kind mag absoluut nooit het gevoel hebben dat die moet kiezen tussen die twee. Dus jij moet dat ook allemaal vrijwaren. Ik heb eigenlijk begeleiders gehad die daar wel een heel sterk oog voor hadden. Ik heb het ook zo verwoord van: ik besef heel goed dat ik nooit volwaardig ouder kan zijn, want ik kan het biologisch niet. Maar ik wil die ouderrol opnemen. Hoe kunnen we dit doen?

Die hebben de verschillende opties uitgelegd. Maar we hebben heel veel gepraat en die hebben mij ook echt wel gerespecteerd. Zij hebben eigenlijk altijd de optie ook gehad, als er nood was dat het Transgender Infopunt betrokken kon worden. Dus dat was een soort van derde neutrale partij in die plaatsing. Dus als ik een nood heb, dan kan ik naar het Transgender Infopunt gaan. Als ik dat niet wil delen met pleegzorg of mij ergens tekortgedaan voel. Dat vond ik wel heel veilig, maar het blijft natuurlijk, als een kind geplaatst moet worden, dan moeten die biologische ouders dat ook goedkeuren dat jij pleegouder van hun kind wordt. Hoe zeg je dan, wat is dat trans? Hoe staan die daar ook tegenover?

Er was bijvoorbeeld ook een beetje het voordoordeel van: ja kindjes die uit pleegzorg komen, komen vaak ook wel uit milieus die sociaaleconomisch wel wat minder zijn. Dus dat zal misschien wat rechtser zijn, dus dan gaan ze misschien wel tegen zijn. Wat eigenlijk niet waar is, want ik werk zelf in sociale sector, dus ik had zelf iets van: ik heb daar eigenlijk niet zoveel schrik van. Uiteindelijk zei ze gewoon tot de conclusie gekomen, we gaan het gewoon niet problematiseren dat Jenna trans is. We gaan het gewoon laten zijn. En op moment dat we elkaar ontmoeten dan is dat gewoon zo in de kamer. Dat is eigenlijk vrij vlot verlopen met mij.

Katrin
Ja, ik ga nog even inpikken erop omdat ik wel vaak de woorden biologisch, niet-biologisch hoor terugkomen. En dat is iets waar ik zelf heel hard van heb wakker gelegen omdat ja, je hebt de biologische moeder. Je hebt dan de vader die ook nog altijd wel DNA, zijn DNA doorgeeft. Daar heb ik het zelf echt heel moeilijk mee.

Wat is mijn rol dan? En maar, puur niet maatschappelijk, maar gewoon voor mijzelf en dat kind, gaat die mij dan ook evenwaardig en zo zien? En wat is mijn rol?  En dan ja, waren die baby's daar en heb ik daar serieus in overgecompenseerd hè. Ja, want ze kregen dan de borstvoeding. Maar ja, ik wou me nuttig maken en ik wou ook een band creëren want ik had geen biologische band. Dus ik had zoiets, ik ging eigenlijk een beetje van alles verzinnen, van bijna alles overnemen, behalve dan die borstvoeding. Waar ik dan ook een stap in heb moeten terug zetten omdat ik dan voelde, dat kind hing dan zo hard aan mij dat dat dan niet meer gezond werd naar de mama. Ja, dat is ook niet goed. Ik heb dat dan op tijd ingezien van, ja, dat is ook niet goed.

Maar ik wil maar zeggen: we zijn nu zestien jaar verder en ik heb zo een fantastische band met mijn kinderen. En ik hoor dat, dat komt ook terug hè. Je creëert niet een band van vandaag op morgen. Dat is een proces. Je werkt eraan, dag in, dag uit. En open communicatie en je bent er voor hen. Ja, dat biologische: ik heb dat gelukkig heel snel kunnen loslaten, maar ik zie gewoon ook dat dat iets is, voor mensen met een kinderwens, je kunt dat gerust loslaten.

Want de band die ik heb met mijn kinderen, allee, ik denk dat er heel veel biologische ouders zijn die die daar niet aan kunnen tippen aan de band die ik heb. En ik mag dat zeggen, vind ik. Want dat is echt wel, voilà, dat wou ik gewoon nog even kwijt.

Bo
Ik vind dat eigenlijk ook wel mooi, omdat Jenna ook eerder zei van ja volwaardig ouder, dat ga ik niet zijn omdat dat biologische niet lukt, maar volwaardig ouderschap, dat is niet gekoppeld aan dat biologische hè. Dat gaat echt over die intentie hebben van: ik wil hier een kind, in al die mogelijkheden die ik zelf heb laten, opgroeien op de best mogelijke manier.

En in pleegzorg is dat zeer duidelijk. Je hebt die intentie voor, zoals gezegd dat perspectief zoekende. Je hebt dat ook met andere, de eigen kinderen dan, je wilt die laten opgroeien tot volwaardig volwassenen in een maatschappij. Dus dat maakt juist dat volwaardig ouderschap maar jammer genoeg nog in de maatschappij wordt dat stukske altijd heel traditioneel gezien, want dat is biologisch en het is heteroseksueel.

Dus ik hoop ook dat deze podcast er een beetje aan kan bijdragen van: oké volwaardig ouderschap is los van seksuele oriëntatie of genderidentiteit.

Elien
Ja, jullie hebben het net al heel erg gehad over de drempels die er al zijn geweest, maar ongetwijfeld zitten jullie zelf ook nog wel met angsten of met drempels die er nog gaan komen. En nog dingen die jullie gaan moeten overwinnen. In inderdaad die wat minder traditionele vorm van ouderschap. Alex, heb jij zo van die angsten?

Alex
Ja allee, die zijn er nog altijd. Ik heb er al hard aan gewerkt, maar ik heb heel veel angst om mijn kind of kinderen, hopelijk later, gepest gaan worden omdat dat ze niet opgroeien in een traditioneel gezin. In de voorbereidingen heb ik het zelfs een niet-normaal gezin genoemd omdat dat in de maatschappij nog altijd als niet normaal gezien wordt.

Ik wil dat natuurlijk niet voor mijn kinderen. Ik wil dat dat die gewoon zichzelf kunnen zijn en dat die weten dat ze twee ouders hebben die hen doodgraag zien en dat dat er niet toe doet wie die ouders zijn, maar wel dat die hen graag zien. Maar ik ben ook wel realistisch genoeg om te weten dat vanaf dat ze naar school gaan, dat dat waarschijnlijk wel ja, wat dan een rol gaat spelen. Dat ze geen mama en papa hebben, maar dat ze ja een mama en een nounou hebben en dat daar niet veel aan te veranderen. Ik denk dat dat ook wel iets is waar kinderen met twee mama's ook mee geconfronteerd worden hé. De dag van vandaag, nog altijd. Ik hoop gewoon dat het niet erger is omdat ik geen extra mama ben, maar dat het dan een non-binaire ouder is.

Ja, dat is dat is mijn grootste angst wel.

Jenna
Ik heb ook een gelijkaardige angst, omdat veel kinderen zeer gefascineerd zijn door mij. Zeker rond zes, zeven jaar. Er komen veel kindjes gewoon op straat of in de supermarkt naar mij toe. Van, ben jij een jongen, ben jij een meisje en sommige kindjes verstaan dat. Sommige kindjes gaan dan voor heel het straat gaan roepen: ja, dat is een jongen met een kleedje aan.

En ja, dat heeft al tot hilarische situaties geleid en ook minder hilarische soms. En ik heb schrik dat hij dat gaat doen ook. Ik heb al best veel mensen rond mij met kindjes ook. Zo heb ik dat eigenlijk, voordat ik zelf mijn pleegkindje had, wel ook al opgevuld en dan ging ik die ook van school afhalen en dan komt heel de school naar mij kijken, omdat ik zo'n curieuze ben.

En ik kan dat wel af en toe doen, maar het moment dat die zelf zo vijf, zes, zeven zal zijn, daar heb ik wel veel schrik voor. En ten tweede ben ik ook wel enorm bezig, ik heb mijn eigen jeugd gehad. Ik heb zelf niet altijd een plek gehad waar dat je eigenlijk terechtkunt en ik twijfel enorm aan van, ik wil dat heel hard, maar gaat hij dat doorhebben dat hij bij mij terecht ga kunnen, gaat die naar mij komen als die problemen heeft. Daar zit ik enorm mee.

Bo
Ik wou daar eigenlijk ook nog aan op aanpikken. Van dat dat wel iets moois kan zijn van; oké, ik ben wel bang dat mijn kind op 6-jarige leeftijd ook die vraag gaat stellen, maar beantwoordt die vragen dan ook. Ik denk dat dat een hele mooie is en de sterkte van ouder te zijn. Dat ge uw kind dat kunt uitleggen van: kijk, sommige mensen passen niet in het hokje van man/vrouw, dat is bij u. Ik weet niet hoe dat u uw kindje nu zal noemen, mama? Of?

Jenna
Mama.

Bo
Ja, en dat gaat ook zo zijn. En dan kun je dat verhaal ook brengen, want niet alle mama's hebben een kindje in de buik gedragen, maar die kunnen wel mama zijn. En juist daardoor kan uw kind dat ook overbrengen naar die zijn vriendjes. En denk ik dat oprecht dat uw eigen kind day ook veerkrachtiger kan maken doordat je daar zelf als ouder een antwoord hebt opgegeven. Dat het niet blijft malen in die zijn eigen hoofdje van wat moet ik daarmee doen?

Katrin
Ik begrijp dat. Alleen is er nooit de dag dat uw kind zegt: maar tiens, jij bent anders. Want vanaf dag één is dat voor u uw normale situatie. En ik heb ook altijd gedacht van ik ga dat een keer op een dag moeten uitleggen, maar die dag is er nog altijd niet geweest, want voor hun is dat hun normaal.

Ik heb een mooie anekdote van mijn oudste dochter. En die zei ja, ik heb haar naar aanleiding van deze podcast ook geïnterviewd, en die zei: ja, ik heb eigenlijk tot het eerste middelbaar, wist ik niet dat wij een ding waren. Die dacht gewoon ge hebt mama's en papa's en mama's en mama's en non-binaire mensen en dat is gewoon, die zijn er allemaal.

Vanaf het eerste middelbaar kwam er ja, dan kwamen er meer jongens in haar klas of in haar omgeving die een coming-out deden en die werden gepest. En op dat moment heeft die zich pas eigenlijk gerealiseerd dat wij anders waren. Dus ja, dat is gewoon zo. Dat is voor hun.

Die dag zal er niet zijn. En ook ja, die maakt er eigenlijk allemaal niet zoveel problemen mee. En de mensen die bij ons thuis komen, de kindjes die bij ons thuis komen en zo die krijgen dat ook gewoon van jongs af aan mee en die zullen nooit. Voor hun zal ook nooit die dag zijn van oh ja, bij die Lou is het anders. Nee dat is, die groeien daarmee op. En kinderen zijn daar eigenlijk vaak veel ruimdenkender in dan, ja volwassen mensen.

Bo
En ook daarin. Sommige ouders kiezen ook om zich te identificeren als non-binair of op latere leeftijd aan een transtraject te beginnen. En dan hebben we het over volwassenen kinderen en daar is het soms minder flexibel om die overgang te maken van, hoe benoem ik mijn ouder nu, hoe vertel ik dat tegen mijn context? Hoe vertel ik dat tegen mijn partner, dat we naar mijn schoonouders gaan en hoe dat die dan aangesproken moeten worden?

Dus daarin zeker die flexibiliteit van jonge kinderen. Die beleven dat als normaal. En dat is juist ook het knappe daarin hè.

Katrin
Ja, en dat is eigenlijk ik ben nu op dat punt van ja, mijn kinderen waren er al. Ik ben pas later dan erachter gekomen ik ben non-binair en dat is nu bij ons een weet je wel dat op tafel ligt. Ze spreken mij aan met mammie en, ja, ik denk ik groei zelf ook nog in mijn zelf, in mijn identiteit en zo en in mijn wie ben ik en dat is gelukkig allemaal op z'n pootjes aan het vallen, maar dat is ook wel iets dat nu op tafel ligt.

En inderdaad is dat nu veel moeilijker voor mij om dat te gaan aanpassen omdat dat een gewoonte is. Dan bijvoorbeeld bij Alex, die van in het begin daar veel bewuster mee om is gegaan. Maar ja, toen had ik die taal niet, dus dat was gewoon. Dus ik ben mammie en ja, ik hoop dat dan misschien toch op een dag toch te kunnen veranderen zonder dat dat te veel impact heeft op hun en dat ze er te veel rekening moeten houden. Want die voornaamwoorden zijn soms al moeilijk genoeg.

Elien
Oké, ik heb jullie daarnet al wat namen horen zeggen. Nounou, bij jou Alex. Nog mammie, bij jou Katrien, maar mogelijks gaat dat nog veranderen. Hoe kom je tot die naam die je kinderen dan gaan gebruiken om jou aan te spreken. Alex?

Alex
Ja, wij zijn eigenlijk gewoon op zoek gegaan naar drie namen, twee voor ons kindje en één voor mij. We hebben dus geen genderneutrale naam voor ons kindje. En dan voor mezelf, ja, ik wou echt niet mama of mams of ook niet mappa, want dat wordt dan ook heel vaak zo gesuggereerd als ge non-binair zijt. Maar aangezien dat ik echt geen affiniteit heb man-zijn of met vrouw-zijn, ja, dan past ook die samentrekking niet voor mij.

Dus ik ben heel hard op zoek gegaan op internet en daar heel weinig gevonden of dingen uit het buitenland gevonden, maar die dan toch komen van in andere talen. Wel gegenderd. Zo Baba is, ja, ik weet het niet meer vanbuiten maar ik denk grootmoeder of zoiets in één of andere taal. Dus ja, het blijft altijd wel een beetje gegenderd.

Dus eigenlijk hebben wij gewoon zelf iets uitgevonden en gedacht: ah, dit blijft wel hangen, da's goed, ja. En dat zo'n beetje uitgetest en uiteindelijk is het dan 'nounou' geworden en dat stond dan mee op het geboortekaartje. Niet in het groot, gewoon simpel, gewoon d'rbij. Onder de naam van het kindje, mama en dan de naam van mijn partner, en dan nounou en mijn naam, zodat de buitenwereld dat ook ineens wist. En nu hopen dat ons kindje dat zelf ook wel wil zeggen natuurlijk.

Elien
Ah ja, want die is nog een beetje te jong.

Alex
Ja, praten doet ie nog niet.

Elien
Nounou, maar dat gaat, dat gaat waarschijnlijk dat gaat wel vanzelf gaan toch? Of niet?

Katrin
Ja, op mijn geboortekaartje. Allee niet mijn, maar van Lou, stond er oorspronkelijk mams en die heeft er zelf mammie van gemaakt en dat is dan zo gebleven. Dus dat kan allemaal veranderen.


Alex
Zolang het niks vrouwelijk wordt is het goed. Of mannelijk.

Elien
Jenna, hoe wordt je, wordt jij aangesproken?

Jenna
Ja, dus. Ik gebruik dubbele voornaamwoorden en ik zie dat wel als een, dat dan wel vrouwelijkheid is. Dus ik heb wel heel graag mama. Bij pleegzorg is het ook natuurlijk die gedeelde wereld met die ouders. Zij gaan meebeslissen wat ze jou gaan noemen. Dus er is wel een beslissing nu genomen van dat ze mij 'mama Jenna' en haar biologische moeder zal dan mama zijn. De biologische moeder zal dan mama zijn.

Maar zoals Katrin zegt is er ook al vanuit pleegzorg gezegd geweest. Het kind zal dat zelf ook wel beslissen. En dat is eigenlijk. Vaak speelt dat wel zo tussen de biologische ouders en de pleegouders. Maar zeker mijn pleegkindje is permanent bij mij. De ouders komen één keer in de week op bezoek. Dat die wel vaker gewoon echt u enkel als mama, en ook ik merk ook heel hard dat in de crèche, al de vrienden, iedereen rond u, het hele netwerk rond u zegt heel dat gewoon direct mama. Dus ja, absoluut. we zullen inderdaad zien. En het kind zal zelf wel beslissen.

Elien
Ja, en welk effect denk je dat jouw pleegkind, jouw kind zal hebben om te beseffen dat jij trans bent?

Jenna
Ja, ik maak me daar wel zorgen. Maar ik denk dat dat gewoon nog niet weet, want er is niemand voor mij in die situatie. De trans personen die ik ken die al kinderen hebben zijn eigenlijk later in transitie gegaan of hadden al relaties of zijn sowieso al in een soort van queer relatie, sowieso. Dus ik heb geen voorbeeld voor mij wat die dan zal vinden.

Mijn ervaring is wel met mijn neefjes. Dus ik heb twee broers met al kinderen, dat die inderdaad daar zeer flexibel in zijn. Dat die rond vijf, zes jaar dat ze wat beginnen over te twijfelen of niet twijfelen maar zo in vraag stellen. Zo: hoe zit dat dan exact? En als je dat uitlegt dat die wel gewoon accepteren?

Dus we gaan zien. Ik vind dat heel, heel spannend dat ik zeg. Ik heb daar heel veel zorgen ook over. Maar ja, ik ga daar de komende vijf jaar mij zorgen over maken.

Elien
En jij Alex?

Alex
Ik ga blij zijn als die zorgen over vijf jaar weg zijn. Nee, het is een beetje hetzelfde. Verwachtingen zijn heel moeilijk om onder woorden te brengen, maar ik verwacht wel dat wij ons kind in een heel open gezin kunnen opvoeden en dat dat wel positief, positieve effecten heeft op zijn wereldbeeld en dat hij dat ook gewoon meer ziet dan alleen maar ja, heterogezinnen wat dat veel veel mensen van mijn leeftijd gewoon gezien hebben bij het opgroeien, ja, dat is niet meer hoe dat de wereld er nu uitziet. En ik vind dat wel positief dat ons kind dat dan van het begin gaat meekrijgen, dat dat niet alles is.

Elien
Ja, Katrin, welk effect heeft dat al gehad op jouw kinderen, die toch al tieners zijn ondertussen?

Katrin
Ja, die vraag heb ik ook ingesteld tijdens het interview. En wat mij wel verrast heeft, iets wat ik zelf eigenlijk tot dat interview nog niet bij had stilgestaan, dat is dat die ook zeggen van, ja, eigenlijk moeten wij wel vaak onze coming-out doen hè.

En dat was eigenlijk de eerste keer dat ik daar zo over nadacht van ja dat klopt, want ja, je moet dat eigenlijk outen van: ja, ik heb geen papa. Ook op school komt dat heel vaak, ja, aan bod in rollenspellekes of werkboeken of zo. Mijn oudste dochter heeft voor gehad dat ze in de Franse les moesten zeggen de hobby's van uw vader en ze duiden dan iemand aan. Ja, ze zat net op een nieuwe school en iedereen wist dat. Ja, da's heel vervelend hè? Dus die zat daar zo. En dan, die leren zich ook wel wapenen natuurlijk. Daarna heeft die, wat is die gaan doen, tegen de titularis gaan zeggen van kijk, dat is mijn thuissituatie, dat is niet altijd zo fijn om daarmee geconfronteerd worden in de les.

Want ja, die moet zich ook veilig voelen. Die moet ook, dat op haar tempo kunnen zeggen tegen wie ze wil, want ze krijgt er ook wel, ze heeft er wel wat problemen mee gehad. Met mensen die haar uitlachen of dat seksualiseren hè, dat gebeurt ook vaak, of mopjes over maken of zo. Dus ze moet zich ook wel veilig voelen.

En als het dan in de les, die vraag komt, ja dat is een heel vervelende situatie. Dat ze dan bijvoorbeeld, in haar situatie, vraagt aan haar titularis van kunt gij misschien de andere leerkrachten ook inlichten, zodanig dat die daar met dat type van vragen anders of beter leren omgaan of zo.

Wat ik ook merk is, ze krijgen op school ook wel soms, ja, bij seksuele opvoeding. Vroeger was dat niet, maar nu tegenwoordig komt er ook wel eens gewoon seksuele diversiteit aan bod. Zeer oppervlakkig wel, ook de genderkoek krijgen ze. Daar zaten ook fouten in en, ja, je voelt dan dat zij wel een beetje de advocaat van de community is en dan alle moed bij elkaar raapt om dan in de klas te zeggen van: ja dat is verkeerd of ja dat is niet juist, of ja zo zit dat of zo.

Maar dat is dus niet zo evident voor een 16-jarige om eigenlijk om die stem te zijn. En ik vind dat ja, ik ben heel trots op haar dat ze dat durft. En dat ze dat toch doet. Maar ze heeft ook al onlangs dat het er, allee over het thema ging in de klas, en dat meestal ja sorry, maar meestal zijn het de jongens die dan vanachter in de klas vuile praat liggen te verkopen of liggen te lachen of dat te bespotten of zo.

En ze was daar dan echt van aangedaan en ze ging naar buiten. Een leerkracht had haar apart genomen van wat scheelt er. En dan zei ze van ja, dat is er gebeurd en je hebt er eigenlijk niet op gereageerd. Ik vind dat heel erg, want je kent mijn situatie. Maar dus zij is wel zelf heel openminded en heel empathisch naar iedereen rondom haar.

Maar het is heel spijtig als die dingen gebeuren dat dat respect vaak niet terugkomt en dan heeft de leerkracht zich wel geëxcuseerd, heeft zich herpakt en heeft dan ook de klas terug aangesproken. Dus dat is wel een realiteit voor onze kinderen waar wij niet altijd bij stilstaan op dat moment dat wij aan kinderen beginnen. Dus dan maar kijk, ik ben ook wel blij dat ze dat ze een stem hebben en dat ze ook wel leren opboksen en leren opkomen voor zichzelf en ons. Maar dat is niet altijd zo evident.

Elien
Ja, Bo, herken jij deze verhalen? Welk effect ondervinden kinderen dan? Vooral als ze opgroeien met trans ouders of in een queer gezin?

Bo
Zoals we daarjuist ook al wel zeiden: jonge kinderen gaan daar heel vaak flexibel mee om en die gaan daar ook wel meer en meer dat vertellen tegen hun eigen vriendjes. En we zien ook in de praktijk, en dan bedoel ik gewoon in de maatschappij en in onderzoek, dat we heel vaak al vertrokken zijn vanuit het holebigezin tegenover het traditionele gezin te gaan zetten om te zien wat is het effect hiervan van relatievorm op het welzijn van het kind?

Altijd wel al uit gebleken van kijk: de seksuele oriëntatie of de gezinssamenstelling heeft eigenlijk nauwelijks een effect op hoe het kind zal opgroeien, wat het welzijnsniveau daarvan is. Maar natuurlijk zit daar wel altijd dat stukje stigma in. Een stukje schaamte waar dat die kinderen dan mee moeten gaan omgaan en dat dat vaker wel een soort van moment, een moeilijk moment gaat zijn in de adolescentie omdat dan gaan ze echt ook met hun eigen genderidentiteit, hun eigen seksuele oriëntatie, geconfronteerd worden, waardoor dat ze dan echt ook wel in die tweestrijd zitten van: dit is het maatschappelijk verwachten. En mijn situatie bij mij thuis is helemaal anders. En, zoals we hier ook gewoon horen, ouders krijgen daar opvoedingsstress van. We mogen dat niet miskennen. Dat zijn zaken waar dat mensen al zelf alvorens dat ze kinderen hebben al over zitten na te denken van, dat gaat bij mijn situatie zo zijn.

Maar ik hoor dat bij iedereen hier aan de tafel van hé, we hebben ook een positieve impact op ons kind omdat wij. Wij zijn heel sterk betrokken. Wij maken die keuze om een kind te hebben. Wij zijn flexibel, wij zijn open in ons denken en dat kan juist ook een extra openheid of een extra ruimte geven voor uw eigen kind om zichzelf te gaan exploreren. In wie ben ik, wat wil ik en waar ben ik dan die advocaat voor de community en dat dan wel kan bijdragen daarin ook.

Katrin
Ja, ik zie wel. Ik heb dan, ze zegt vaak van, mijn mama is lesbisch en wij zijn queer. Maar bijvoorbeeld het tegen haar vrienden vertellen dat wij non-binair zijn, want mijn partner is ook non-binair, voor die stap is er nog niet geweest omdat ze zo voelt dat er nog vanuit de maatschappij redelijk veel haat op is, ook op TikTok enorm en veel onbegrip en dat vindt ze wel veel spannender. Dus die stap heeft ze wel nog niet gezet dus. En alle begrip daarvoor hè. Maar uhm. Dus da's niet evident ook niet. En ja.

Bo
Dat klopt ook wel, omdat bijvoorbeeld boeken en zo nu stilletjes aan worden aangepast. En zie je afbeeldingen van twee mama's, twee papa's. Maar het stukje non-binariteit of wat als een mama en papa wordt, dat is nou eenmaal niet echt binnen schoolse contexten aan de orde.

Jenna
Dat geeft me inderdaad wel. Dat geeft me inderdaad wel wat opvoedingsstress omdat ik het zelf ook voor een stuk heb meegemaakt. We hebben zelf ook een jeugd gehad en ja, ik kan mijn kind dat niet. Ik ga nu een heel fout woord misschien zeggen, maar ik wil mijn kind dat niet aandoen. Maar als ouder komt die gedachte wel in u op en is dat wel zo een zwarte gedachte? Want ja, door mij moet die dat doormaken en nu ge moet u daar wel overzetten. Maar soms overvalt me dat inderdaad ook wel van door mij komt die nu in die situatie terecht.

Alex
Ja, ik herken het gevoel gewoon heel fel. Want het is inderdaad door mij, ja, gaat mijn kind misschien gepest worden. Door mij gaat mijn kind geconfronteerd worden door situaties dat kinderen in traditionele heterogezinnen niet gaan meemaken. Ik hoop gewoon inderdaad, zoals Bo daarstraks al aanhaalde, dat mijn kind daardoor ook een betere veerkracht krijgt en dat we dan toch in die richting kunnen slaan.

Elien
Zijn er ook voordelen en mooie punten aan, ja, aan die gezinsstructuur die misschien wel wat minder voorkomt. Jij, Katrin, had dan een gesprek gehad met je dochter. Heeft dat ook voordelen aan die samen-, gezinssamenstelling mee gegeven?

Katrin
Ja absoluut. Vooral qua rolpatronen thuis. Ja, stereotiepe rolpatronen, taakjes voor mannen en vrouwen. Vrouwen die de kinderen verzorgen en poetsen en de mannen die de tuin onderhouden en de auto wassen. Dat wordt ons al jarenlang opgelegd door de media en veel mensen staan er zelfs niet meer bij stil.

Wat doe ik eigenlijk graag? Kook ik misschien wel graag? En, ja, ze gaan daar zo in mee zonder het daarover gehad te hebben. Dat ik dus denk, ja, we hebben nooit die, dat is nooit bepaald voor ons. Dus wij zijn allee en alle queer of regenbooggezinnen is dat dan een pad dat je zelf moet ontdekken. Dus we hebben helemaal geen klassieke rolpatronen en iedereen doet wat die graag doet of wat die goed kan.

En iedereen heeft ook saaie taken dat die niet wil doen. Die doen wij gewoon samen. Dat dat wel echt zorgt voor empowerment, want ja, als je als moeder altijd maar, ja, de boormachine is voor de papa. En dan gaat uw dochter misschien op een dag alleen wonen. En als mijn dochters morgen alleen gaan wonen, dan weten die wel dat iedereen met een boormachine kan werken.

Dat dat niet iets is wat alleen maar papa's kunnen. Dus ik denk daarnaast ja, ze zijn zich ook gewoon veel meer bewust van diversiteit. Dat niet iedereen hetero is, ook niet iedereen gewoon man, vrouw is. Ja, ge komt gewoon veel jonger al in contact met die topics en ook met discriminatie. Wat is dat? Wat is discriminatie? En ik denk dat ze daardoor ook gewoon een groter empathisch vermogen creëren naar de mensen rondom hun.

En dat is ook zo. Ik zie zo ook dat ze zo functioneren. Hoe zij ook niet alleen opkomen voor onze queer community, maar ook opkomen voor hun vrienden van kleur of zo. Dat is gewoon, dat ligt gewoon gevoelig. Ze krijgen dat gewoon mee. Ja, en zoals je het zelf zegt, ik denk dat wij gewoon veel meer openminded opgroeien, terwijl dat voor jongeren vaak later komt.

Zij krijgen dat mee van dag één. En bij andere jongeren iss dat op een bepaald moment een bewuste keuze van: ik ben nu zestien, ik sta hier in die wereld en ik ben nu zo of zo en ik ga me daar zorgen over maken. Terwijl bij hun wordt dat veel vroeger al meegeven, zo die, ja, dat sociaal kader en die empathie en die openminded gedachten.

Jenna
Ja, positief ook ja. Mijn pleegkind is een jaar oud, en van Alex ook vijftien maanden dus ik kan nog niet echt gaan spreken, maar ik merk het wel al in mijn omgeving dat het voor hen, voor mijn vriendinnen veel concreter is wat bijvoorbeeld genderneutraal opvoeden is en zo. En met dat speelgoed. En omdat ik gewoon ja, ik, ik doe mijn kindje gewoon kleren aan die ik niet ik liggen heb. Of het nu meisjes of niet is of zo.

En dat maakt voor mijn omgeving soms ook al concreet wat gender is. Waar ik voordien gewoon veel praatte, zien ze nu ook wat ik bedoel. Dat vind ik wel ook iets heel positiefs en veel mensen rond mij zijn zo: ah ja, ja oké, het is dat dat jij bedoelt oké, ja.

Bo
En dat maakt ook het mooie hè. Waar dat je niet altijd misschien in uw eigen familie die verwachtingen opgeworpen kreeg van: kinderen zijn ook iets voor jou, die chosen family of uw framily, uw eigen vriendinnen die nu zien van: wauw amai, Jenna kan dat met dat kindje, jullie kunnen dat allemaal. Dat daar echt ook wel iets kan bijdragen aan die opvoeding zelf. En dan die ontwikkeling van dat kind omdat dat ook bijdraagt daaraan hè?

Katrin
Ja, ik merk wel, want ik was ook heel bewust, zo genderinclusief opvoeden. Ik bied alles aan qua kleren ook zo heel kleurrijk. En wij keken niet, dat was gewoon, wij kochten wat dat we graag zagen en ook speelgoed. We bieden alles aan qua hobby's en zo. En omdat ik allee. Ik heb zelf altijd vanaf kinds af aan met een moto gereden en voetbal gespeeld en zo dus.

Maar vanaf dat die kleuters zijn, dat is heel. Dat is voor jongens en dat is voor meisjes en blauw is voor jongens en dat zit zo hard in die maatschappij. Een goede vriendin van mij schrijft ook inclusieve kinderboeken en zo, is ook heel bewust bezig met opvoeding en genderinclusief opvoeden. Maar ja, dat is nu een kleuter, gaat naar school en dan begint dat ook. Dus ge kunt heel hard je best doen, maar dat is ook wel echt een realiteit.

Dat ja, dat zit zo hardnekkig vastgeroest in onze maatschappij. En als ge in speelgoedwinkels komt, dat blijft toch nog altijd heel verdeeld. Dus dat is heel moeilijk. En ik denk nu dat ze tieners zijn, eindelijk kunnen ze daar een beetje meer van los wrikken. Maar ja, tieners gaan ook altijd op zoek naar hun identiteit en zetten zich soms af en nu beginnen ze al eens: ik ga dan ook voetballen. Ik ga dan ook eens bij de jongens kijken of er daar leuke kleren zijn en zo en dan. Dat maakt nu minder uit, maar het heeft toch lang geduurd dus was ik toch wel wat van verschoten dat dat niet zo evident was.

Jenna
Ja, dat is ook wel zo. Ik heb neefjes en nichtjes van mijn twee broers en ook jongetjes en meisjes en zeer verschillend. Mijn nichtje is letterlijk nu mee met haar pop als ik de baby ververs, is die dan ook mee aan het verversen. En haar broer is inderdaad echt heel into auto's of zo. Ik denk dat dat, met inderdaad het feit van, ik bied gewoon een ander aanbod aan, met dat ik bedoelde ook mijn omgeving. Heel veel in mijn omgeving zijn nu zo bezig van: ah maar dat genderneutraal opvoeden is dan toch niet zo radicaal? Je moet dan toch niet alles in het hout kopen. Je moet die jongen dan niet forceren om een rok te dragen? En ik zeg, ja, dat is niet wat ik bedoel met genderneutraal opvoeden.

Elien
Ja Alex, het is bij hen ook wel duidelijk dat ze dat ook wel in hun opvoeding steken. Dat genderneutrale. Is dat ook iets bij jou dan, dat aan bod komt?

Alex
Wij zijn daar misschien niet extreem bewust mee bezig, maar we hebben bij het uitzoeken van de kleren bijvoorbeeld ook wel echt gezocht naar, ja, wij wisten op voorhand niet wat de geslachtsmarker zou zijn van ons kindje, dus ik zei al we hebben wel twee namen gekozen. Waarschijnlijk ook wel omdat we zelf niet zo'n fan zijn van heel genderneutrale namen.

En voor de rest ja wij zijn gaan kijken in heel veel dozen met kleren van vrienden en familie, zoals dat denk ik wel bij veel mensen gebeurt. Ja, daar zitten meisjeskleren en jongenskleren tussen en we hebben die, alles wat wij mooi vonden hebben we daar uitgehaald en nu zien wij gewoon: oké, dit vinden wij mooi, we doen dat aan bij ons kindje.

Jenna
Ja, het hilarische bij mij, is dat in mijn gezin, ik kom uit een heel traditioneel gezin, roze is voor jongens. Dus ik heb al mijn oude kleren ook aangedaan bij mijn pleegkindje. En ik heb ook effectief, het dekentje is ook zo roze en blauw, is echt zo de trans kleuren overal, het is hilarisch haha.

Elien
Ja, jullie zijn nu zelf allemaal ouder, maar jullie hebben ook ouders. Jullie zijn ook grootgebracht. Hoe reageren zij op het feit dat dat jullie kinderen non-binaire ouders hebben?

Alex
Ja. Mijn ouders waren vooral in de eerste plaats blij dat ze grootouder werden. En ik was niet zo heel veel vroeger, ja, als non-binair uit de kast gekomen zal ik dan maar zeggen. Daar hebben ze minder moeite mee gehad dan toen ik tien jaar geleden voor een eerste keer uit de kast kwam. Dus  das al, dat is al vooruitgang.

En eigenlijk zijn ze daar heel goed mee omgegaan, vind ik zelf. Ze gebruiken nounou om mij aan te spreken tegenover ons kindje. De voornaamwoorden zijn nog steeds een issue, maar ja, dat is niet alleen bij mijn ouders zo. Dat is bij veel mensen. En, ja, mijn moeder heeft zelfs speciaal een dag verlof om op ons kindje te passen. Dus ik ga er van uit dat ze vooral in de eerste plaats blij zijn dat ze grootouders zijn.

Elien
En bij jou, Jenna?

Jenna
Ik denk dat ze gewoon. Ik denk dat ze eigenlijk geen voorbeeld hadden, dat ze zich heel moeilijk konden voorstellen hoe dat is. Een trans persoon met een baby in de hand en zo, dus voor hen is dat wel aanpassen. Ook pleegzorg is voor hen heel onbekend, dus in het begin hadden ze wel echt zo. We gaan afwachten. Zelf een beetje nog, zo, zijn zo de echte kleinkinderen en dan het pleegkindje.

Nu zijn we intussen een jaar verder of een klein jaartje verder en is eigenlijk de tweede persoon waaraan mijn pleegkindje gehecht is, is mijn moeder en is ze altijd welkom. Van de zomer gaan we gewoon twee weken logeren bij mijn ouders, dus dat heeft wel zijn tijd nodig gehad.

Maar dat is bij alles, in mijn queerness, en eigenlijk zelfs in het feit dat ik ook dubbele voornaamwoorden gebruik. Mijn ouders zijn heel binair, ook in trans zijn, want nu ben je gewoon een meisje en dat hebben we al aanvaard. Hier hebben we al heel veel moeite voor gedaan. Ja, kijk, ze zijn in mijn leven en daar ben ik heel blij om.

Katrin
Ja, ik denk, zoals ik daarstraks ook voor mezelf zei, zo. Een klein struikelblokje, geen bloedlijn, dat is niet biologisch, gaan we dat even graag zien? Maar dat is een fractie van een seconde, een moment ook van. Maar dat zijn ook de vragen die ik mezelf heb gesteld. Maar dan zijn die baby's daar en dan ja, allee, dan is dat eigenlijk ja, dat die wordt heel die bloedlijn ook gewoon, ja vergeten, want dat doet er echt niet toe.

Dus die band, want mijn broer heeft drie kinderen, wel biologisch een volledige bloedlijn, maar ja er is echt geen verschil dus ik maak me daar ook echt totaal geen zorgen over. Echt een non-issue eigenlijk en dat is wel heel fijn, vind ik.

Elien
Jenna, hoe reageerde bij jou ook, jouw netwerk rond dat pleegouderschap? En hoe betrokken zijn zij daar dan in uw netwerk, uw vrienden, de rest van uw familie?

Jenna
In uw voortraject eigenlijk voor pleegzorg, wordt dat heel sterk bevraagd. Heb je een netwerk? Hoe ga je het doen? Zeker, ik ben ook alleenstaande, dus zeker in dat vlak. Dat mag je ook zeker niet onderschatten. Maar wat ook heel sterk wordt bevraagd. Ja, ik ben in cirkels ook gaan tekenen, stel dat gebeurt, wie gaat er dan die taak overnemen van jou? Wie gaat dat doen, wie gaat dat doen?

En ik heb heel veel, vooral chosen family gekozen. Familie rond mij, die waren heel sterk mee, die wisten ook al van heel vroeg van, dat zijn mensen die ik ook al meer dan vijftien jaar ken. Die wisten al Jenna wil een kindje, die waren vooral heel blij en we hebben daar heel duidelijke afspraken mee rond gemaakt.

Ik heb gewoon ook een Whatsappgroep gemaakt met 'the village' en de regel is: ik vraag onbeschaamd hulp. Ook al is het de vijfde keer vandaag dat ik hulp vraag. En de andere regel is dat zij gewoon volgens hun kunnen en vermogen, ook al denken ze op dit vlak, ik wil nu gewoon liever in de zetel liggen, is dat een even goed excuus om nee te zeggen.

Er zijn geen goede en geen slechte antwoorden en ik vind dat wel. Dat neemt heel veel druk weg bij beide partijen, want ik vind dat we op dit moment soms heel sterk, wij eisen soms heel veel van elkaar en wat is de goede manier. Terwijl dat eigenlijk openheid vaak wel het antwoord is. En daar ben ik heel dankbaar over, want anders zou ik het niet kunnen doen.

Ik ben wel closer geworden met mijn twee broers, die zijn dan ook. Er is dan ook bijvoorbeeld ook een avond met uw netwerk, voordat je, dan wordt iedereen ook uitgenodigd. Pleegzorg wil ook gaan praten met mijn broers en met iedereen die rond u zit, voordat ze eigenlijk een kindje plaatsen en die hebben allemaal meegewerkt, dus dat was ik. Ja, ik ben daar eigenlijk heel heel dankbaar voor, dat ik hen rond mij heb.

Elien
En hoe verloopt het contact met professionals? Denk dat we er daarstraks al een klein beetje over gehad hebben. Kind & Gezin, medische professionals, school, opvang. Al die zaken. Hoe gaan zij om met jullie identiteit?

Jenna
Ik denk dat dat vooral werd genegeerd. Dat ze vooral bezig zijn met dat kind en daarop gefocust zijn. En ja, voornaamwoorden en zo. De basics proberen ze wel. Als een professional persoonlijk wat meer betrokken is, dat ze dan moeite doen, maar dat dat eigenlijk gewoon niet deel is van hun taken.

Ik heb wel een heel goede kinderarts. Maar die is ook, zij is persoonlijk ook gewoon heel betrokken. En daar ben ik wel heel blij mee. Dat iemand die je heel vaak ziet voor uw kind, toch wel, dat je daar heel veilig kan zijn. Maar voor de rest, ik denk dat ik bij Kind & Gezin soms gewoon een beetje een knop om zet en denk van oké het gaat niet over mij, die moeten gewoon gecheckt worden. Oké, we zijn er door en dan gaan we ja, uhm.

Elien
Ik zag jou, Katrin ook wel heel hevig knikken en nee knikken. Ik denk dat je daar misschien nog wel een aanvulling op heb.

Katrin
Ik denk, Jenna, bij u, qua genderexpressie ziet ge duidelijk: Jenna is een vrouw. Ik denk als je non-binair bent en genderdiverse voornaamwoorden gebruikt, die/hun, is dat niet iets dat mensen zien en dat dan gaan toepassen.

Nu mag ik nog zelfs mijn badge aanhebben of zo, dat is gewoon totaal niet. Dus het is 'mevrouw' langs alle kanten en dat is een moeilijke vraag, want elke keer als ik wil dat ze er rekening mee houden, moet ik eigenlijk elke keer opnieuw een coming-out doen van: ah, ik gebruik andere voornaamwoorden. Dus ik moet mij al veilig voelen.

En als je dan bij de dokter komt of op school komt is dat niet. Dat kan. Als ik de mensen een beetje beter ken, kan ik dat installeren, maar vaak is dat niet. Bijvoorbeeld, ik heb me in september mijn jongste ingeschreven op de middelbare school en dan is altijd inschrijven. Ja, communicatie, ja, dat is altijd. Daar gaat het meestal mis.

Ja, je vult dan adressen ja dit en dat allemaal op en dan moeder, ja moeder, ja dat is de moeder en dan was het aan mij. Mijn gegevens. En dan geslacht en ja, die leerkracht vult dat dan: vrouw. Ik zeg: 'ja, wacht eens, wat zijn de opties?' Dus die bekijkt me al van: opties? Ik zeg: 'ja, wat staat er?'

'Uh en zo ja uhm: M, V of X.' Ik zeg: 'ah, dan mocht je X doen voor mij.' Ah de man helemaal in de war en ik zeg: 'ja, doe maar X.' Oké oké, goed. En dat was echt efkes van de kaart. En ik zeg: 'ja, mag ik u eens een tip geven? Als er een X, als er opties zijn. Ik stel voor dat je dat toch eens efkes checkt bij de mensen dat ge dat vraagt in de plaats van dat je dat zelf invult.'
En hij zo: 'da's wel goed dat je dat zegt ja, ik sta er totaal niet bij stil.' Ik zeg: 'ja, maar nee, maar dan weet je dat er ook mensen die X zijn hè?' En dan: 'ja, ik ga daar rekening mee houden.' Vier jaar geleden, als ik de grootste ging inschrijven, stond die ik X nog niet dus nu stond ze er wel. Ze werd gewoon genegeerd.

Maar dus ik was al blij als ze er stond. Maar dat blijft, alle communicatie in Smartschool is moeder en vader. Er zijn geen andere opties. Ook elke mail van school is ook altijd beste mama's en papa's of beste mevrouw of beste meneer. Dus daar is ook nog heel veel werk aan, denk ik. Aan gewoon al genderinclusieve communicatie zeker naar, allee toch, mensen die dag in dag uit met jongeren bezig zijn die vandaag ook veel harder stilstaan bij hun genderidentiteit. En daar zitten ook, ja genderdiverse jongeren op school. Dus ik denk als er iets is dat nog, dat iets sneller mag schakelen of toch iets meer aandacht mag krijgen in de pers is het toch wel, of educatie op school, dan is het toch, dat denk ik. Dat is het begin hè, communicatie.

Elien
Bo, welke kijk? Kan je dat een beetje kaderen? Welke kijk dat de buitenwereld heeft? Op die non-binaire ouders, op het feit dat ze non-binair zijn.

Bo
Ja, dat zoals hier al wel, allee, vermeld werd. Brochures zijn niet aangepast. Justitioneel of juridisch. Ja, zaken in wetboeken, zeer gegendered. Het stukje non-binair komt niet terug. Ook als we gaan kijken naar die ouderschapswens en dat pad dat we ook helemaal in het begin van onze podcast hebben besproken. Ja, het rekening houden met wil ik gameten, dus eicellen of zaadcellen gaan invriezen.

Ja, de buitenwereld staat daar niet bij stil dat die keuzes moeten worden gemaakt en dat daar consequenties aan afhangen. Ook op vlak van: wat is het kostenplaatje daarbij en welke repercussies heeft dat op bijvoorbeeld een tweede kind als je eicellen of zaadcellen gaat invriezen? Hoe lang kun je die bijhouden? Die terugbetaling zit in enkel bijvoorbeeld bij het weghalen van gameten maar niet bij die bewaring, die preservatie daarvan.

En ook, daar zit een termijn aan. Dus de buitenwereld is daar nog niet mee bezig op vlak van school. Zoals ik daarjuist ook wel al zei, we zijn gestart met holebi-gezinnen, maar we zitten nog zeker niet in de transgender paraplu waar dat er rekening wordt gehouden met trans ouders, non-binaire ouders.

Dat stukje genderidentiteit is, is nog wel iets dat op de agenda kan worden gezet. Want op vlak van ja, we zitten met instituties in België die ook nog vaak onder een zekere koepel zijn gestart en die daar nog niet meer rekening mee houden op elke vorm van diversiteit. Is dat nu een andere culturele achtergrond, is dat mensen met een beperking, is dat mensen met een andere genderidentiteit. Dat daar heel weinig rekening nog mee wordt gehouden en dat daar wellicht meer rekening mee moet worden gehouden.

Alex
Ja, ik merk ook dat de verantwoordelijkheid van ervoor zorgen dat er rekening mee gehouden wordt, ligt heel fel bij ons. Als persoon die niet voldoet aan, ja, de traditie of zo. Elke keer als ik in contact kom met een professional die iets of wat te maken heeft met ons gezin of ons kindje, moet ik zelf die afweging maken. Oké, ga ik deze persoon vaak genoeg tegenkomen om het de moeite te maken om te zeggen: ja, ik wil eigenlijk met die/hun aangesproken worden? Ik ben geen mama van dit kind en ja da's gewoon elke keer terug die afweging maken en elke keer terug die stress van ja, en hoe gaat die daar dan op reageren?

In onze zoektocht naar opvang, bijvoorbeeld, vonden we dat ook wel heel belangrijk dat de persoon die ons kind zou opvangen wel mee is in het verhaal dat ik geen mama ga zijn. Onze huisarts ook, die is ook mee in dat verhaal. Maar als ik naar Kind & Gezin ga, zoals Jenna zegt, ja dat is echt gewoon een knop omdraaien. Want da's elke keer iemand anders dat daar zit. Inderdaad, ge zijt daar voor dat kind. Maar op een bepaald moment gaat dat kind misschien ook wel vragen stellen en die misschien ook wel op zo'n plaats willen stellen, oké nu, misschien dan niet bij Kind & Gezin, maar misschien wel via het CLB of zo. En dan hou ik mijn hart wel vast voor de antwoorden die daar gaan komen.

Of ook, ja, als er, da's dan niet bij professionals, maar als mijn kind vriendjes maakt en die vriendjes stellen vragen over mij aan hun ouders. Ja, hoe gaan die ouders reageren op die vragen en hoe gaan die die beantwoorden? En ja, daar ligt wel heel veel verantwoordelijkheid voor die antwoorden dan ook bij ons van: ja, gaan wij dan die ouders educeren in het geven van juiste antwoorden? Of ja, laten we het los.

Bo
Daar zijn er ook wel organisaties en instanties waar ik misschien nu ook wel de warme oproep wil doen. Je hoeft niet heel de buitenwereld te educeren. We hebben het Transgender Infopunt, we hebben çavaria, we hebben Lumi. Geef dat ook mee van: kijk, er bestaan instanties. Heb je vragen? Ga naar daar. Die hebben een telefoonnummer, die hebben een chat, die hebben een e-mail, die hebben sociale media.

Dat die organisaties ook wel de capaciteit, de kunde en de kennis hebben om dat luikje van bijscholing ook naar professionals te bieden van: hoe spreek je gendersensitief mensen aan? Hoe ga je daar mee om? En dat we dat ook wel nog in de verf kunnen zetten van: voel je dat daar een nood is, op vlak van organisaties die bezig zijn met uw kind, om dat eigenlijk ook wel daarin kenbaar te maken. Van kijk, ge kunt misschien daar eens ten rade gaan. En die mensen kunnen u ook nog beter uitleggen in welke situatie dat wij ons bevinden, zonder dat ge uw persoonlijk verhaal elke keer terug op tafel moet gaan leggen.

Elien
En zijn er nog concrete dingen die jullie heel graag veranderd willen zien?

Jenna
Voor mij is dat een zeer vage vraag omdat ik mij echt voel of dat ik, of dat er niemand voor mij komt. Ik heb geen enkel referentiepunt waarnaar ik toe kan kijken. En kan zeggen: oh ja maar dat dat wil ik ook of zo, zo zou het kunnen. Ik denk dat ik binnen twintig jaar, hoop ik, dat het meer voorkomt en dat ik meer zie en dat ik ook andere mensen zie en ik dan kan denken van: ja, zo kan het dus. Maar op dit moment is voor mij echt zoeken. Ja, ik zit echt. Ik stap in het donker, op dit moment.

Alex
Voor mij is het eigenlijk hetzelfde. Ik heb ook nergens in mijn omgeving een voorbeeld van een trans ouder. Wel heel veel lesbische gezinnen, maar dat is toch nog altijd net iets anders. Allee, en zo heel veel zijn het er dan ook weer niet als ik erover nadenk. Maar nee, voorbeelden van waar we naartoe willen. Ja, ik zou gewoon heel fijn vinden, moest het allemaal normaal zijn. Dat zou heel fijn zijn.

En misschien ook wel gewoon dat andere non-binaire personen weten dat het kan en dat het mag. En dat het oké is om ouder te willen zijn. En dat die, ja, dat is misschien ook gewoon de reden waarom, waarom dat we hier allemaal aan tafel zitten dat dat een mogelijkheid is.

Katrin
Ja, ik denk, scholen kunnen ons sowieso ook echt wel veel helpen moest er meer representatie zijn van de diversiteit van gezinnen. En dan bedoel ik dat echt in de meest ruime context. Niet alleen holebi-gezinnen of non-binaire gezinnen of weet ik veel. Maar ook, er zijn zoveel kindjes die opgroeien in een instelling of met hun grootouders of met één mama of één ouder.

Of gewoon, denk ik, dat een beetje dat al die sterotiepe, traditionele beeldvorming en communicatie doorbreken. In uw brief, zet niet naam mama, naam papa. Zet gewoon ouder of voogd of maakt niet uit, maar gewoon één document, twee woorden aanpassen. Maar dat doet zoveel. En niet alleen voor queer gezinnen, maar ook voor kindjes die niet door een mama of papa, maar door hun grootouders.

Ook die mensen gaat ge gewoon veel meer betrekken als je in uw communicatie uhm. Dus dat kun je ook doortrekken naar vaderkesdag en moederkesdag. Ook een klassieker. Ja, we waren het eerste niet-hetero gezin op school, dus ik ben echt op gesprek moeten komen. Wat gaan we daarmee doen? En dus ik: ja, weet ik veel.

Dus ik ben dan maar naar vaderkesdag, want dat werd dan op school gevierd dus ik moet een halve dag verlof pakken. Mama naar moederkesdag, dus ik ben dan vaderkesdag gegaan en ik ben daar dan toegekomen met een plaksnor. Ja, omdat je, ja, ik denk altijd vanuit: wat is het leukste voor mijn kind?

Dat is, dat er gewoon die dag iemand is, die aanwezig is. En kijk eens en die was super fier en die vond het ook heel grappig dat ik dan een plaksnor aanhad. Die snor heeft er wel voor gezorgd dat dat niet meer zo raar was dat ik daar was, omdat al die aandacht ging naar die snor.

Maar ja. Misschien moeten we ook eens over die dingen nadenken. Moederkesdag thuis vieren en ouderdag op school vieren. Je hebt ook grootouderdag, allee ik weet niet, maar stel die dingen eens in vraag en pas gewoon een paar kleine dingskes aan in uw communicatie, in uw documenten. Je gaat veel mensen blij maken daarmee.

Jenna
Ja, wat ik bij pleegzorg heel sterk het punt gemaakt heb is van, problematiseer het gewoon niet. Het is niet, het is geen bla bla bla. En dan: ja, maar we moeten ook wel zeggen dat. Nee, het is gewoon: dit is Jenna en zij is trans. Daarom en daarom heeft ze die kinderwens en daarom wil zij pleegouder zijn. En dat hadden ze wel heel goed begrepen.

Dus ik ben wel heel blij met mijn traject bij pleegzorg, maar dat ligt eigenlijk ook wel een beetje, opnieuw, wat ik voordien al vertelde, aan die begeleiders zelf, die daar zelf gewoon open voor staan. En je voelt ook dat die daar zelf voeling mee hadden en wisten van: oké dat gaan we niet doen.

Maar dat is meestal de kern van de zaak dat daar dan zo wordt rond gehuppeld. En dat wordt dan een ding en de kinderen voelen dat. De mensen rond, die voelen dat. Dat moet gewoon niet geproblematiseerd worden.

Elien
Ik denk dat we dan zo ja stilletjes aan kunnen afronden. Dat is natuurlijk een onderwerp waar we nog echt uren over zouden kunnen doorpraten, maar ik zou toch nog willen vragen: welk advies zouden jullie graag willen geven aan toekomstige non-binaire ouders?

Alex
Ja, mijn advies aan toekomstige non-binaire ouders is vooral: het kan, het mag en gij beslist wat voor u past.

Bo
En ik ga daar ook nog een advies bij toevoegen hé. Ik denk ook, blijf gewoon ook bij uw eigen buikgevoel over uw opvoeden, ook al is dat niet hetgeen wat traditioneel in de maatschappij als normaal wordt aanzien. Durf hulp te vragen, zoals Jenna ook zei, bij uw eigen netwerk, maar ook bij externen. En als er een probleem op gendervlak of een seksuele oriëntatie vlak of op relationeel vlak of gezinsgerelateerd vlak ligt. Durf daar ook gewoon hulp bij te vragen en dat kan ook dan altijd bij externen.

Jenna
Sowieso voor iedereen die aan kinderen begint. Je kunt daar niet op voorbereid zijn en gewoon doen en in het gaande, in het doen ga je het ontdekken. Eigenlijk moet je je eigen non-binariteit soms ook gewoon ook uitschakelen. Je gaat dingen tegenkomen. Maar bon, dat is dan zo gewoon. Durf het ook gewoon te zijn. En we mogen ook kinderen hebben, ook al zijn er misschien zo weinig voorbeelden of worden we, of heb je niemand waar je je aan kunt spiegelen.

Want het is belangrijk dat je ook durft om ouder te zijn en dat je ook die droom mag hebben. Zoals ik al zei,  in mijn verhaal, ik heb letterlijk een deel in mijn leven die droom echt opgegeven. Maar ik ben ongelooflijk blij en dankbaar dat ik mezelf die tweede kans heb gegeven om toch een kind te hebben. Dus ook gewoon echt gewoon doen.

Katrin
Ja, ik zou zeggen: steek uzelf niet weg. Ik heb soms een beetje de neiging om mij zelf wat aan te passen aan de anderen voor het comfort van de ander. Zo van: ik ga u daar niet mee lastig vallen met mijn voornaamwoorden en zo. En ja, doe dat niet en heb vertrouwen, ook in uw ouderschap.

Je bent 100% evenwaardig en je gaat gewoon zien dat je kinderen u ook gewoon supporten langs alle kanten. Ja, uw grootste fans zijn en ik zou daar echt niet van wakker liggen naar uw kinderen toe.

Outro
Elien
We bedanken onze gasten om hun verhaal met ons te delen en Bo Fagardo voor de deskundige bijdrage. Je luisterde naar een podcast van De Maakbare Mens in samenwerking met çavaria.

Heb je na het beluisteren van deze aflevering nog vragen? Neem dan een kijkje op www.lumi.be. Naast heel wat info, vind je er ook de info- en luisterlijn. Heeft deze aflevering je geraakt? Deel ze dan via sociale media of schrijf een review. Zo help je anderen de weg naar deze podcast te vinden. Wil je op de hoogte blijven van nieuwe afleveringen?

Volg ons dan via je favoriete podcast platform. Bedankt om te luisteren en tot de volgende keer!